Kemal AYDIN:
TESPAM Petrol Piyasası Uzmanı
kemalaydin@tespam.org/tr
@kemalnyc24
Kemal AYDIN:
TESPAM Petrol Piyasası Uzmanı
kemalaydin@tespam.org/tr
@kemalnyc24
Geçtiğimiz haftaya ham petrol varil fiyatı $45,85, ICE motorin ton fiyatı $412 seviyesinde başladı. Hafta başında spekülatörlerin 3 haftanın ardından ilk kez petrolün yükseleceği yönünde yatırımlarını artırdıkları haberi düştü ve piyasa moral kazanmış oldu. EIA yayınladığı enerji raporunda petrol şirketlerinin finansal durumlarında rahatlama görüldüğüne değindi. Finansal rahatlama petrol arama & üretim yatırımlarında artış yaşanacağını dolayısıyla fiyatların baskılanacağına işaret etti; diğer taraftan ABD Kuzey Dakota petrol üretimi beklenmedik şekilde arttı. Karışık işaretlerin verildiği günde ham petrol varil fiyatı $45,02, ICE motorin ton fiyatı $403’dan günü kayıpla kapattı.
Bastırılan darbe teşebbüsünün ardından boğaz geçişlerinin tehlikeye girme ihtimali kalmadığı görüldü ve fiyatlarda olası artış etkisi kalmadı. Küresel petrol taşımasının %3’ü boğazlara bağımlı durumda.
Önceki yıllardaki yaz seyahat dönemi akaryakıt tüketimi bu yıl gerçekleşmedi. ABD, Avrupa ve Asya’daki stoklar tüketimin yoğun olduğu dönemde olmamıza rağmen artışta. Avrupalı satıcılar kıyıdaki tanklarında yer kalmadığından stoklarındaki motorini denizdeki tankerlere almaya başladılar. Piyasada motorinde olduğu kadar benzinde de karları koruma amaçlı pozisyonlar alınıyor. Irak 2016’nın 2. Çeyreğinde Suudileri geçerek Hindistan’ın en büyük tedarikçisi durumuna geldi. Hindistan’daki ham petrol talep artışı Irak’ın pazar payını yükseltmesine neden oldu.
LPG’de de arz fazlası oluşması satıcılara milyonlarca dolar kaybettirdi. Fiyatlardaki düşüşün ardından ABD’deki alıcılar propan kargolarını iptal ettiler. Çin’deki alıcılar da pahalı kontratlarından kurtulmaya çalışıyorlar.
Salı günü açıklanan API ABD haftalık stok verisine göre ham petrolde -2,3 milyon varil çekilme, benzinde ise 800 bin varil artış gerçekleşti. Karışık sinyal veren bir veri fakat ham petroldeki çekilmeye rağmen benzin için bu hafta da artı stok gelmesi kaygıları artırıcı bir gelişmeydi. Stoklarla ilgili haberler beklenirken Rusya enerji bakanı OPEC’le koordine olmaları konusunun unutulması gerektiği demecini verdi. Hâlihazırda fiyatlarda çözülme devam ederken kesinlikle piyasalara moral verecek bir haber olmadı bu. Dolar’ın değerlenmesi de petrol ve türevleri için fiyatların yükselmesine engel olmaya devam ediyor.
API verisine göre kabul edilirliği daha yüksek olan EIA’in açıkladığı veri de API ile aynı doğrultuda ABD ham petrol stoklarında çekilme olduğunu gösterdikten sonra Çarşamba günü fiyatlarda ralli yaşandı. Ham petrol varil fiyatı $45,95’e, ICE motorin ton fiyatı $415,75’e kadar yükseldi.
Önceki ay birinciliği Rusya’ya kaptıran Suudi Arabistan Haziran ayı için Çin’in en büyük ham petrol tedarikçisi konumuna geri döndü. Suudi Arabistan üretiminde de gerileme var, üretimleri Mayıs ayında 0,148 milyon varil/gün düşerek 7.295 milyon varile geriledi.
Distile ürün grubu için ABD’deki stok fazlası ciddi boyutlarda. Ham petrol stokları için 2017 yılının 2. yarısına kadar fazla stok durumu sürecek gibi görünüyor. Haziran’ın başlarından beri ABD sondaj kuyu sayısı 32 arttı. Petrol fiyatı 9 hafta üst üste yaşanan ABD stok azalması ardından yükselmiş oldu fakat arz fazlasının sürmesi nedeniyle kazanç sınırlı kaldı. Endonezya fiyatlardaki düşüşten yararlanarak stratejik petrol rezervleri için tank inşa etmeyi planlıyor. Bu karar fiyatların düşük olduğu arz fazlası bulunan piyasa koşullarında faydalanma amaçlı bir hamle olarak yorumlanıyor.
Kaya gazı üretim patlaması başladığından bu yana (2011) ABD rafineri karlılığı en düşük seviyesine geriledi. Yaz talebinde beklenmedik düşüş rafinerilerin stoklarının artmasına neden oldu. Yatırımcıların stokları yeniden değerlendirmelerinin ardından Cuma günü fiyatlarda çözülme gerçekleşti. Hem kara hem de deniz stokları çok yüksek seviyede olduğu değerlendiriliyor. Irak’ın güney boru hattında kaçak olmuş olmasına rağmen bugüne kadar Temmuz ayı ihracatında artış var. Irak 2015 yılı için OPEC’in üretim artışında en büyük paya sahip olan ülke konumunda.
Çin’in benzin alımları Haziran ayında rekor seviyeye ulaştı, geçen yıla göre artış 2 katından fazla. ABD rafinerileri benzindeki arz fazlasına rağmen üretimlerine devam ediyorlar. Benzin fiyatları 12 yılın en düşük Temmuz seviyesine gerilemiş durumda ve yılın geri kalan kısmında daha düşük fiyatlar bekleniyor.
Baker Hughes’un açıkladığı ABD sondaj kuyuları sayısı verisi Aralık 2015’ten yana en büyük sayı artışı olduğunu gösterdi. Artış 14 olurken toplam sayı 371’e yükselmiş oldu.
Ham petrol varil fiyatı haftayı $44,19, ICE motorin ton fiyatı $399’dan kapattı.
Bu haftanın önemli verileri:
Salı günü API’nin açıklayacağı haftalık ABD petrol stokları verisi
Çarşamba, EIA’in haftalık ABD petrol stokları verisi,
Perşembe, ABD ev satışları verisi
Cuma, Baker Hughes ABD petrol kuyuları sayısı verisi.
TESPAM-Türkiye Enerji Politikaları ve Araştırmaları Merkezi
Give us a call or drop by anytime, we endeavour to answer all enquiries within 24 hours on business days.
Hata: İletişim formu bulunamadı.