BELLEĞİN TÜKENİŞİ
“Geniş çaplı bir araştırma sonucu Neurology dergisinde yayınlanan “Annem ve Ben” başlıklı makalede, anneleri Alzheimer hastalığına yakalanan çocukların beyin metabolizmalarında aynı bozukluk belirtileri görülebiliyor ancak çocuklar, bilişsel olarak zarar görmüyorlardı. Herhangi bir belirti bu neticeye göre hâlihazırda görülmemesine rağmen, beyinlerinin ileride Alzheimer’e yakalanma yolunda olduğu sonucuna varılıyordu. Babaları Alzheimer hastası olan çocuklar incelendiğinde ise beyinlerinin gayet güzel işlediği görülüyordu. Karşılaşılan bu durumda araştırmacılar, mitokondri (hücrelerin güç merkezleri) annenin genetik mirası olduğundan, Alzheimer hastalığının aslında mitokondride görülen bir hastalık olduğuna inanmışlardı. Bugünün günlerden ne olduğunu, yemek yemeği unuturlardı, sonunda kendilerine ait olan mizah duyguları da onları terk ederdi.
Hastalık neden kaynaklanıyordu? Sebebi neydi? Yaşlanmanın doğal bir sonucu muydu? Onunla nasıl başa çıkabilirdik. Hastalığın yaşattığı duygusal yorgunluk ve dünya çapında Alzheimer hastalarının sayılarındaki artış ile birlikte sağlık hizmetleri üzerinde yarattığı muazzam yük, bu konuda çalışan bilim insanları üzerinde de bir an önce bir tedavi yöntemi geliştirme konusunda da baskı oluşturuyor. 1980 ve 1990’lardaki alüminyum korkusunu pek çok kişi anımsayacaktır. O dönemlerde yaygın olan alüminyumun, Alzheimer hastalığının nedeni olduğu düşüncesi öne çıkmış olup her türlü alüminyum mutfak araç ve gerecinin ortadan kaldırılması öğütlenmişti. Ancak bunların arasında en şaşırtıcı ve belki de en bilimsel açıdan ilginç olanı, Guam Adası’nda rastlanılan bir tür gizemli bunama biçimidir. Acaba burada rastlanılan bunama biçimi beslenme yolu ile alınan zehirlerle mi ilgilidir? Bu zehirler, yarasaların yenilmesi ile mi alınır? Bu konu da hâlâ araştırılıyor. Hindistan’da karşılaşılan çok düşük bunama oranının nedeninin orada tüketilen Hint safranına (zerdaçal) bağlı olması olasıdır. Öte yandan çok yüksek şeker içeren beslenmenin de Alzheimer açısından iyi olmadığı ile ilgili tartışılmaz kanıtlar vardır. Bu kanıt, günümüzde Alzheimer’in sebebi olması açısından o kadar büyük bir öneme sahiptir ki bazıları bu hastalığı, “tip 3 diyabet” olarak da tanımlar (Ingram, 2010).”
Ingram’ın, 2010 yılında kaleme aldığı Belleğin Tükenişi- Yaşlanmanın ve Alzheimer Hastalığının Doğal Tarihi başlıklı eseri Tübitak yayınlarından Türkçe çevirisi ile 2017 yılında basılmış olup aslında herkesin anlayabileceği sade bir dil ile Alzheimer’ın süreçlerini güzel ifade eden okunmasını tavsiye ettiğim bir eserdir.
