TİLOS MU FOS MU?
Datça Palamutbükü balkonumda otururken, karşımda Tilos adası bana selam verirken aklıma TILOS projesi geldi.
Tilos Adası, Ege Denizi’nde, Yunanistan’ın On İki Ada (Dodekanisos) grubuna ait küçük bir adadır. Rodos ile Kos arasında yer almaktadır. Yaklaşık 64 km² yüzölçümüne sahiptir. 2021 verilerine göre adanın nüfusu 746’dır. Adanın ana geliri turizm olup tarım, hayvancılık ve balıkçılık ile geçimini sağlamaktadır. Tilos’un Nisiros üzerinden Kos’a bağlanan bir deniz altı kablosu bulunmaktadır. Tilos yazları turizm ile artan nüfusla başa çıkmakta zorlandı ve sık sık sıkıntılar yaşadı.
Gelelim şimdi nedir bu TILOS projesi? TILOS (Technology Innovation for the Local Scale, Optimum Integration of Battery Energy Storage) yani “Yerel Düzeyde Teknoloji Yeniliği: Batarya Enerji Depolama Sistemlerinin En Uygun Şekilde Entegrasyonu” Projesi, Avrupa Birliği’nin Horizon 2020 çerçeve programı kapsamında desteklenen yenilikçi bir enerji projesi.
Tilos, Avrupa’da tamamen yenilenebilir enerjiyle çalışan ilk ada olma özelliğini taşıyan bir örnek projeye ev sahipliği yapmaktadır. 2015’te başlayan proje 2017 sonu 2018 yılı başında devreye girmiştir. Projenin amacı; adanın enerji ihtiyacının fosil yakıtlar olmadan karşılanması, rüzgar ve güneş enerjisi kaynaklarının hibrit şekilde kullanımı, enerji depolama sistemlerinin entegrasyonu, diğer adalar için örnek teşkil edecek sürdürülebilir bir model yaratmak.
Peki sonucunda ne oldu?
Enerji ve Çevre Açısından
- Yıllık CO₂ emisyonu azalışı: ~500 ton
- Fosil yakıtlara bağımlılık %80-90 oranında azaltılmıştır.
- Enerji kesintileri büyük ölçüde sona ermiştir.
Ekonomik Etki
- Yerel enerji maliyetleri düşmüştür.
- Turizm ve çevreci yatırımlarda artış gözlemlenmiştir.
- Adanın enerji bağımsızlığı, ekonomik güvenliğe katkı sağlamıştır.
Sosyal Etki
- Tilos halkı projeye büyük destek vermiştir.
- Ada, sürdürülebilirlik temelli yeni bir kimlik kazanmıştır.
- Proje yerel halk için iş ve eğitim fırsatları yaratmıştır.
Her şey bu kadar güzel ve tozpembe iken gözüme bu hafta bir haber takıldı. İngiliz Daily Mirror’ın haberine göre “AVRUPA KARNLIĞA GÖMÜLEBİLİR!” Çin’in dünya yenilenebilir enerji piyasasını ele geçirdikten sonra güneş tarlalarındaki parçaların içerisinde gizli kapatma düğmesi bulunmuş. Bu da şimdiden bir korku saldı. İspanyadan gelen korkunç haberler de cabası.
Resim: Önümüzde Palamutbükü ve direkleri, karşımızda ise Tilos Adası.
Türkiye’nin en güneybatısında en köşede Anadolu’ya Balıkaşıran adında bir kara ile bağlı olan Datça peki? Kışın kötü hava ve lodoslarla, yazın turizm ile artan nüfusun sebebi ile sürekli kesilen elektrikler. Artık biz de yenilenebilir enerjiye geçsek ama yerli olsa; enerji devletleşse, vatandaşlar müşteri olarak görülmese kesintisiz hizmet verilse. Belki bir gün…
Unutmayalım ki; elektrik ve enerji kaynaklarının millileştirilmesi ve devletleşmesi, bir ülkenin egemenliğini ve kalkınmasını doğrudan etkiler. Herkese saygı ve selamlarımla.
