TARIMDA YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANILMASI
Tarımda yenilebilir enerji kaynaklarının kullanımı aslında enerji nakli sorununun lokal olarak çözülmesi, elde edilen fazla üretim sayesinde ulusal kapasitenin arttırılması, tarım sektöründe teknolojik yönelimlerin hız kazandırılması gibi yönler dikkate alındığında çok önemlidir. Dolayısıyla, tarım alanında yenilenebilir enerjinin kullanımını aşağıdaki başlıklar dahilinde incelediğimizde;
- Dünyadaki Durum: Diğer sektörlerde olduğu gibi tarım alanında da yenilenebilir enerjinin kullanımı gelişmiş olarak kabul gören ülkelerde yaygın, diğer ülkelerde ise istenildiği ölçüde değildir.
- Türkiye’deki Durum: Türkiye’de yenilebilir alanda birçok hamle yapılmışsa da, mevzuatsal sorunlar, bilgisizlik, yetersiz finansman, yüksek döviz kurları ve yerli teknolojinin istenilen seviyede olmaması gibi etmenler yüzünden hedeflenen düzeylerde değildir. Yenilenebilir kaynak kullanımı bu durumda iken, ortalama eğitim seviyesi ve bireysel ekonomik hacimleri daha düşük olan sektörlerden biri olan tarım alanındaki kullanım çok daha düşük seviyelerdedir.
- Güçlü Ve Zayıf Yönler: Ülkemizde bu alandaki güçlü ve zayıf yönlerimizi özetlediğimizde:
- Güçlü yönlerimiz: Yenilenebilir enerji olarak, ülke genelinde yaygın ve büyük bir potansiyele sahip olmak, bilgilendirme ve finansman desteği ile hızlı atılımlar yapabilecek altyapıya haiz olmak,
- Zayıf yönlerimiz: mevzuatsal sorunlar, bilgisizlik, yetersiz finansman, yüksek döviz kurları ve yerli teknolojinin istenilen seviyede olmaması
- Çalışma Alanına Yönelik Mevcut Politikaların Değerlendirilmesi: Mevcut politikalarımız bu kapsamda bazı hibe ve teşvik programları organize etmek, ülkenin ekonomik durumu ile doğru orantılı olacak şekilde finansman ve kredi imkanlarını arttırmak, mevzutsal değişiklikler ile girişimciliğin önünü açmak perspektifli bir çerçeve dahilinde tasarlanmaktadır. Lakin ilgili politika üretim süreçleri bazen konuya somut teknik yaklaşımları ihtiva etmediği, bazen de uygulama süreçlerinde küçük ölçekli çiftçinin seviyesine inemediği için etkili olamamaktadır.
- Çalışma Alanıyla İlgili Politika Önerileri: Özetlemek gerekirse:
- Yerli olarak üretilebilecek olan küçük ölçekli rüzgar türbinleri ve maliyetleri düşürmek için tercih edilebilecek aküsüz güneş paneli sistemleri ile güneş ve rüzgardan daha fazla faydalanmak,
- Sulama sistemlerinde güneş panelleri ve otomasyon ile su tüketimi ve ürün verimini arttırıp insan gücü ve maliyeti düşürmek ve su hasatı yöntemi ile seraların su ihtiyacını doğru sera yapımı ve su geçişlerinde tirbünler kullanılarak sağlamak,
- Bu alanda bakanlık ile entegre çalışacak uygulayıcı firmaların akreditasyonunu yapmak,
- Kredi ve finansman sağlamak,
- Eğitimler vermek,
- Jeotermal kaynakların daha bilinçli bir şekilde geliştirilmesi imkan sağlayacak bir ruhsatlandırma sistemi kurgulamak,
- Jeotermal seracılığı bu minvalde geliştirebilmek,
- Yatırım projelerini modellemek ve bu sürecin akabinde yatırımcılara arz etmek,
- Sulama kanalları ve akarsudan küçük ölçekli elektrik üretimini uygulamalar ile öğretmek,
- Biyodizel üretimini teşvik ederek elektrikli traktörler öncesinde tarımda mazot ihtiyacının en az %10 düşürülmesini sağlamak,
- Biyodizel ile yurtdışı cari açığı azaltmak ve tarladaki mahsülün üretim maliyetini düşürmek
- Biyogaz ile seraların ve çiftçinin elektrik – ısıtma ihtiyacını karşılamaya yönelik Kırsal bölgelerde mikro ölçekli uygulamalar, merkeze yakın bölgelerde ise büyük biyogaz tesisleri kurulması ile üretim maliyetlerinin düşürülmesini sağlamak, (Biyogazı hayvancılık işiyle uğraşan ufak çifçitlerimiz hayvan dışkılarını toprak altına 2mt çapında beton bir huni içerisene hayvan dışkısını atıp mayalandırarak kapak kısmında bir basınç ölçer ve basit bir devre ile gazı yakıt aydınlatma ve ısıtmada kullanmaktaydılar. Bu yöntemle kışın seraların ısıtılması, elektrik enerjisine dönüştürülmesi ile sulama sistemlerinin çalıştırılması-elektrikli traktörlerinin şarj edilmesi mümkün kılınabilir. Kırsal bölgelerde tarım işiyle uğraşanların mikro ölçekli biyogaz tesisi kurması için ufak bir ahır yeterli olacaktır. Bu yöntem aynı zamanda hayvancılığın bölünmesi dolayısıyla hayvan dışkısından kaynaklanan asit yağmurlarının da azalmasını sağlacaktır.)
- Tüm bu yatırımların ve girişimlerin daha etkili olabilmesi için, kooperatifler ile birlikte bu hamleleri yürütmeye çalışmak olarak sıralanabilecektir.
Hazırlayanlar :
- Dr. Tanfer DİNLER
- Oğuzhan AKYENER
- Asım YILMAZ
- Neşet GÜNDOĞDU
- Aytaç KENAR
- Fahri SOMUNCU
