HAFTALIK PETROL FİYATLARI ANALİZİ (Nisan2020 – 3. Hafta)
Oğuzhan Akyener
Petrol fiyatlarını genel anlamda etkileyen dört ana konu başlığı bulunmaktadır. Bunlar:
- Arz – Talep Dengeleri
- (Yeni keşifler, stok durumları, sondaj sayıları, üretim ve/veya kesinti kararları, uzun vadeli kontratlar)
- Ekonomik Trendler
- (Dolar Paritesi, Alternatif Yatırım İmkânları, Satın alma gücü)
- Kısa Vadeli Riskler
- (Algılar, Siyasi Gerginlikler, Terör, Güvenlik Sorunları, Doğal afetler, Olağan Dışı Etmenler)
- Black Oil Market
Çin’de başlayan ve bütün dünyada neredeyse hayatı durma noktasına getiren Korona virüsü, her türlü diğer arttırıcı etmene rağmen,27 milyon varil / gün seviyelerine ulaşan talep düşüşüyle birlikte, petrol fiyatlarının düşmesine ve düşük seviyelerde seyretmesine sebep oluyor.
Korona virüsü diğer arttırıcı etmenlere rağmen (neredeyse diğer tüm etmenlerin etkilerini hiçe sayar şekilde) fiyatları şekillendiriyorken, OPEC ++ toplantıları neticesinde alınan uzun dönemli kesinti kararları henüz ancak düşüşte kısmi duraksamaya sebep olabiliyor.
ABD’de, stokların Mayıs başında tamamiyle dolacağı beklentileri üzerine, 20 Nisan itibarı ile WTI fiyatlarıstok riski sebebiyle Mayıs başında vadesi dolan satışların bir anda fiziki ürüne döndürülmesi neticesinde tarihi bir çakılma yaşadı. Stoklara erişim imkanları ile birlikte nakliye de kilitlendi. WTI -40 $/varil düzeyini gördü. Kriz geçici olarak aşılınca WTI yeniden pozitif değerlere çıktı. Fakat bu sürecin bir süre daha piyasaları etkileyeceği düşünülüyor. ABD bu kapsamda daha önce vaad ettiği geri kalan boş stok kapasitesini devreye aldığını açıkladı. Ayrıca hayatı normalleştirerek, talebi arttırma girişimleri de beklenenler arasında. Yine de bu kırılma ve sonrasındaki dalgalanmalarBrent üzerinde de aşağı yönlü baskı oluşturuyor.
Bu minvalde Brentpetrol fiyatları 23$/varil bandında, WTI ise 1,5 $/varilseyretmeye devam ediyor.
Piyasalar korona virüsü yayılımı ve arzda doğal gerçekleşen düşüşler, boş stok miktarları, WTI’daki dengesizlikler ve OPEC++ kararlarının hangi ölçüde uygulanabileceğine endekslenmiş durumda seyrini sürdürüyor.
Grafik 1: Brent Fiyatları (Kaynak: https://tr.investing.com/commodities/brent-oil)
Bu hafta yaşanan başlıca gelişmeler ve petrol fiyatlarına etkileri aşağıdaki tabloda kısaca incelenmiştir.
| Olay | Etki Yönü | Etki Oranı | Etmen # |
| Çin’de hayatın kısmen normale dönmesi ve talebin yeniden 10 milyon varil/g seviyelerine çıkması, Çin merkezli düşüşü kısmen geri çevirdi. (Tabii küresel ölçekli etki büyüyerek devam ediyor) Ayrıca Çin düşük fiyat bandını fırsat bilerek, stoklarını doldurmaya yönelik stratejisine devam ediyor. | ↑ | Az | 1,3 |
| ABD stoklarında19,2 milyon varillik çok ciddi bir toparlanma gözlemlendi. Bu da fiyatları aşağı yönlü etkiledi. | ↓ | Az | 1 |
| Korona virüsünün ABD, Avrupa ve diğer ülkelerdeki hızlı yayılımı tüketimi ciddi ölçüde düşürdü.(Talep düşüşünde 27milyon varilin üzerinde seviyelere ulaşıldı.) | ↓ | ÇOK! | 1,3 |
| Virüsün petrol üreticisi ülkelere de sıçramış olması ve düşük seyreden fiyatlar sebebiyle arz sıkıntılarının başlaması, fiyatları yukarı yönlü hareket etme trendine sokuyor. | ↑ | Az | 1 |
| Suudi Arabistan’ın daha önceden anlaştığı, Asya’ya yönelik kontratlı Mayıs satışlarını indirimli fiyattan vermesi fiyatları aşağı yönlü etkiledi. | ↓ | Az | 1,3 |
| Meksika’nın OPEC ++ kesinti kararına uyamayacağı hususunda ABD’nin resmi desteği netleşti. | ↑ | Az | 1,3 |
| Oman Petrol üretimini yüzde 12 seviyelerinde arttırarak, 1 milyon varil / gün seviyelerinin üzerine çıktı. | ↓ | Az | 1,3 |
| Libya’da yaklaşık 1,2 milyon varil azalama ile 100 000 v/g seviyelerine düşen üretim, fiyatları yukarı yönlü etkiliyor. | ↑ | Az | 1,3 |
| Düşük petrol fiyatları nedeniyle ABD ve Kanada gibi ülkelerde birçok küçük üretici iflasını açıklamaya devam ediyor. Üretimdeki saha sayısı ve yeni sondaj sayısı azaldı. Bu arzı negatif etkiledi. Ayrıca İngiltere’de de birçok saha üretimi devam ettirebilme riski altında. | ↑ | Az | 1,3 |
| Petrol nakliye birim ücretleri genel anlamda yükseldi. | ↑ | Az | 2 |
| Suudi Arabistan gerekirse kesintinin 20 milyon varil/g seviyelerine çıkartılabileceğini ifade etti. Hatta bu noktada Rusya ve Suudi Arabistan ortak açıklamalarda bulundu. | ↑ | Az | 3 |
| ABD’de ConocoPhilips 200000 varil/günlük kesinti yapabileceğini ifade etti. | ↑ | Az | 3 |
| Çin ve Malezya arasında Güney Çin denizinde ilgili deniz araçlarının hamleleri ile yaşanan taciz olayı gerginliğe sebep oldu. | ↑ | Az | 3 |
| Brezilya düşük petrol fiyatları sebebiyle 62 deniz üretim platformunu durdurma kararı aldı. Bu kapsamda üretim 23 000 varil/gün düzeyinde etkilendi. | ↑ | Az | 1 |
| Kuzey Amerika’da boş stok limitlerinin iyice tükenmek üzere oluşu, WTI ile Brent arasındaki farkın iyice açılmasına sebep oldu. 20 Nisan itibarı ile WTI stok riski sebebiyle Mayıs başında vadesi dolan satışların bir anda fiziki ürüne döndürülmesi akabinde stoklarla birlikte nakliye de kilitlendi. WTI -40 $/varil düzeyini gördü. Kriz geçici olarak aşılınca WTI yeniden + değerlere çıktı. Bu kırılma Brent üzerinde de aşağı yönlü baskı oluşturuyor. | ↓ | ÇOK | 2,3 |
Yazar
